«Мен Қалнияз деген күреңің!»
«Адай ата – Отпан тау» кешенінде қазақтың жауынгер ақыны, Адайдың жорық жыршысы Қалнияз Шопықұлының 200 жылдығына арналған «Мен Қалнияз деген күреңің!» атты әдеби-танымдық шара болып өтті. Шараға Қалнияз атаның тікелей ұрпағы, белгілі шежіреші, Маңғыстау ақын-жырауларының мұраларын жинақтаушы Өмірзақ Қалбаевтың інісі Құлтан Тәуірбаев, Қалнияздың сүйегін Маңғыстауға әкелуге атсалысқан азамат Әби Қарабаев, Атақозы батыр ұрпағы Жұмабай Әсемұлы, аталас ағайыны Еламан Дарханбайұлы, Республикалық «Қосай ата» қорының төрағасы Сағидолла Төленов, «Маңғыстау облыстық ауған соғысы ардагерлері» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Қартбек Дүйсенбаев және Жыңғылды селосының Сәду Нұрниязұлы атындағы мектеп-интернаттың ұстаздары мен оқушылары қатысты.
Қатысушылар әуелі «Бата төбе» басындағы Қалнияз ақынның бейітіне зиярат етіп, басына құран оқып, дұға бағыштады. Одан шыққан соң «Отпан» МКҚК ұйымдастырған бұл шара кешендегі «Қарашаңырақта» жалғасты. Шараны мекеме ардагері, «ҚР мәдениет саласының үздігі» Данияр Аралбаев Қалнияз ақынның өміріне арналған «Қалнияз Шопықұлы және оны Отпан тауға қоюдың идеялық маңызы» атты баяндамасымен ашты. Содан соң кезегімен келген қонақтардан Қалнияз атаның тікелей ұрпағы Құлтан Тәуірбаев, «Маңғыстау облыстық ауған соғысы ардагерлері» қоғамдық бірлестігінің төрағасы Қартбек Дүйсенбаев сөз алды. Көп жылдар Маңғыстау ауданының мәдениет саласында автоклуб меңгерушісі болып істеген, мәдениет майданының майталманы, Шайыр ауылының тұрғыны Тәжиев Қарамырза Қалнияздың «Биік қылып сөйлейін» толғауын асқақтата толғаса, Жыңғылды ауылы мәдениет үйінің қызметкері Бектұров Ниязтұрлы Қалнияздың «Тойбастарын» шалқыта шырқады.
Адайдың жорық жыршысы, қазақтың жауынгер ақыны Қалнияз Шопықұлы 1816 жылы Маңғыстау облысы, Бейнеу ауданының Сам құмында дүниеге келген. Әкесі Шопық Доспамбетұлы жас кезінде Еділ, Жайық өзендері арасындағы Нарын құмын мекендеген. Кейін Маңғыстауға беттеп, Қарақұм, Үстірт жерінде байлардың малшысы болады. Өмірі жалшылықпен өткен Шопықтың Қалнияз, Көлнияз, Ернияз, Қапа, Рақа, Тілеубай атты 6 баласының үлкені Қалнияз қаршадайынан бай малын бағып, өмірдің тауқыметі мен қиындығын ерте татып, ерте ержетіп, қайралып өседі. Ер жетіп, атқа қонған соң қоржынының бір басына сұқпалы домбырасын, екінші басына жебелерді толтырып салып, асынып жүретін болған.
Оған жаратқан Алла небір жақсы қасиеттерді үйіп берген: ол ақпа-төкпе ақын болумен қатар, жыршы, әнші және күйші де болған. Қалнияз осылай заманында сегіз қырлы, бір сырлы тұлға аталған. Қалнияз Шопықұлы ерлік толғауларымен қатар «Балуанияз», «Ер Қармыс» атты дастандар шығарған. «Ер Қармыс» жырында :
- Қармыс сынды ер қайда?
Айдын-айдын көл қайда?
Жағалай қонар ел қайда?
Маңғыстаудай жер қайда?
Алпыс басты ақ орда,
Айбарақты көрсетіп,
Төске тігер күн қайда ?
Алтын сандық, алпыс тең
Төрге жинар күн қайда?..
Алтын шашбау тағынып,
Құлпырып шығар күн қайда?
Қатар да қатар қара нар
Қатар тіркер күн қайда?
Қалы кілем жаптырып
Ырғала көшер күн қайда?..- деп Қармыстың ерлігін суреттей отыра бұрынғы баба дәуренді аңсап, Доспамбетше толғайды.
Сонымен қатар шаршы топта қарсыласқа дес бермес, есе жібермес азулы айтыс ақыны да болған. Бізге жеткен Кете Тәжібаймен, Жаскілеңмен айтыстары, Хиуа ханының тұтқынына түсіп, алдына барғанда сөйлеген сөздері ақынның сөзден дауыл да тұрғызар, кесте де тоқи алар құдіретін көрсетеді. Ол «Байұлыға белгілі, ұстазым – Тіней Өгізбай» деп Өгізбайды ұстаз тұтып өткен.
Ресей империясы үкіметінің 1868 жылғы «Уақытша ережесіне» наразылық білдіріп, қарсылық көрсеткен Маңғыстау қазақтарының Иса, Досан батырлар бастаған көтерілісі Ресей тарапынан аяусыз басылғаннан кейін біраз ауыл Хорезм өңіріне ауа көшеді. Бұл мекенде де көп тұрақтамай, 1870 – 1885 жылдар аралығында бірқатар Адай, Табын ауылдарын бастап тәжік жеріне өтіп, одан көшіп Ауғанстанның Гөрібағлан деген жеріне тоқтайды. Бірақ жергілікті ауған әкімдерінің талауына көне алмай Есембет Балжігіт, Жанжігіт және Бәли Марқабай батырлардың ұрыса көшуімен сол ауылдардың бірқатары қайта тәжік жеріне көшеді. Бұқар әміріне қарасты бұл аймақты қоныс ету үшін Байбақты Нұрмағамбет пен Қырықмылтық Жарған қажылар-дың қызмет етуі арқасында, бұрын елсіз жатқан жерлерді мекен етеді.
Ақын қартайған шағында өлең-толғаулар шығарып, жорықтарға бірге аттанған батырларды сағына еске алып, ата қоныс, туған жерін аңсап, елден шалғай жүргеніне налиды. Қолайлы қоныста отырса да елді аңсап, ата мекенге оралу ниетімен бірқатар ауылмен бірге Душанбе, Гиссар бетке көшеді. Бірақ ол мақсатына жете алмай, Қалнияз 1902 жылы 86 жасында Гиссар қыстағында сол жерді мекендеген қазақтар арасында дүниеден өтіп, сонда жерленеді. 2015 жылы Алланың қалауымен, Маңғыстау халқының сұрауымен, артынан өнген ұрпақтары ата мекеніне әкеліп, ақынның киелі сүйегі өзі аңсап, жырлап өткен Маңғыстауына әкелініп, кәрі Отпан тау етегіне, «Адай ата – Отпан тау» кешені маңайынан мәңгілік мекен тапты.
«Отпан» МКҚК мен Жыңғылды селосы Сәду Нұрниязұлы атындағы мектеп-интернаттың өнерлі оқушылары қатысуымен дайындалған, Қалнияз ақынның жырларынан құрылған әдеби-көркем көрініс қатысушылар назарына ұсынылды. Өскелең ұрпақтың өлең мен жырға деген құмарлығы мен орындауға деген ұмтылысы тыңдаушыларды ризалық сезімге бөледі. Әсіресе Қалнияз ақын бейнесін сомдаған Хожабаев Жәмшидтің өлең оқу мәнері көпшілікке ерекше ұнады.
Шара соңында Республикалық «Қосай ата» қорының төрағасы Сағидолла Төленов сөз сұрап, мекеме құрылғаннан бері табан аудармай қызмет етіп келе жатқан еңбегі үшін Дәуітов Бөкенбайға «Қосай ата» меделін тапсырды. Қатысушыларға биыл ғана «Сардар» баспасынан шыққан «Қалнияз едім күнінде» атты Қалнияз ақынның жырлар жинағы тарту етілді. Шараға 41 адам қатысып, 2 экскурсия өткізілді.
10 қараша 2016
«Маңғыстаудың Марғұланы»
9-10 қарашада белгілі өлкетанушы Есбол Өмірбаевтың 100 жылдығына орай Ұштаған, Онды, Жармыш мектептері оқушыларымен «Маңғыстаудың Марғұланы» атты кездесу өткізілді. Шара барысында оқушыларға Е.Өмірбаев туралы 7,5 минуттік бейнефильм көрсетілді, сонымен қатар өлкета-нушының шығармашылығына байланысты кітаптардан көрме көрсетілді.
Жәрияланған уақыты: 14:477 қараша 2016
«Халықтар достығы – бірлікте»
7 қараша күні Қазақстан халқы Ассамблеясының 20 жылдығына арналған «Халықтар достығы – бірлікте» атты мәдени-этнографиялық көпшілік шара өтті. Шараға Маңғыстау облысындағы 6 этно-мәдени орталық өкілдері: «Ехпайрутюн» армян ЭМО-ның өкілі Дамилян Асмик, қырғыз ЭМО-ның өкілі Шарабидинов Исак, дағыстан халықтары ЭМО-ның өкілі Мухтаров Мурат, корей ЭМО-ның өкілі Ким Александр, «Вайнах» ЭМО-нан Коригов Хасан тағдырлары қыл үстінде тұрған кезеңде
Жәрияланған уақыты: 16:227 қараша 2016
«Халықтар достығы – бірлікте»
7 қараша күні Қазақстан халқы Ассамблеясының 20 жылдығына арналған «Халықтар достығы – бірлікте» атты мәдени-этнографиялық көпшілік шара өтті. Шараға Маңғыстау облысындағы 6 этно-мәдени орталық өкілдері: «Ехпайрутюн» армян ЭМО-ның өкілі Дамилян Асмик, қырғыз ЭМО-ның өкілі Шарабидинов Исак, дағыстан халықтары ЭМО-ның өкілі Мухтаров Мурат, корей ЭМО-ның өкілі Ким Александр, «Вайнах» ЭМО-нан Коригов Хасан тағдырлары қыл үстінде тұрған кезеңде жатсынбай, кең құшағын ашқан
Жәрияланған уақыты: 16:224 қараша 2016
«Жыр сүлейі – Сәттіғұл»
Жыңғылды ауылы С. Нұрниязұлы атындағы мектеп-интернатта «Жыр сүлейі – Сәттіғұл» атты әдеби-көпшілік шара өткізілді. Кешен қызмет-кері М.Нәрешова Сәттіғұл ақынның өмірбаяны мен шығармашылығы туралы баяндама оқыды. Оқушылар Ә.Жолаш ақынның «Тойбастар», Ж.Қыдырова «Каспий ерлері»,Ұ.Жолдасбаева мен Ж. Рахменбердиева ақынның патриоттық «Кел, жолдастар, жатпалық», «Жас ұландарға» атты өлеңдерін оқыды. А.Саматқызы мен Ақсары «Муштарих сөз»,
Жәрияланған уақыты: 10:342 қараша 2016
«Ағадан – ақыл, атадан – бата»
2 қараша күні «Ағадан – ақыл, атадан – бата» атты дәстүрлі ақындар кездесуі өтті. Шараға Маңғыстау ауданының белгілі ақындары И.Қосжан, Ә.Қонарбаев, Б.Байекеев, Г.Науырша, Е.Қорабаев, А.Қонарбаев пен бірнеше жас ақындар қатысып, таңдаулы шығармаларын оқыды.
29 қыркүйек 2016
«Мен Қалнияз деген күреңің!»
«Адай ата – Отпан тау» кешенінде қазақтың жауынгер ақыны, Адайдың жорық жыршысы Қалнияз Шопықұлының 200 жылдығына арналған «Мен Қалнияз деген күреңің!» атты әдеби-танымдық шара болып өтті. Шараға Қалнияз атаның тікелей ұрпағы, белгілі шежіреші, Маңғыстау ақын-жырауларының мұраларын жинақтаушы Өмірзақ Қалбаевтың інісі Құлтан Тәуірбаев, Қалнияздың сүйегін Маңғыстауға әкелуге атсалысқан азамат
Жәрияланған уақыты: 23:384 маусым 2016
"Рәміздер күні"
4 маусым мемлекеттік Рәміздер күні аталып өтті (жоспардан тыс шара). Атаулы мерекеге Адай ата кесенесіне зияраттап келген бір топ астаналық заң қызметкерлерімен бірге белгілі ақын, кешен идеясының авторы Сабыр Адай қатысты.
Жәрияланған уақыты: 11:342 маусым 2016
«Бала шақтан – болашаққа»
Халықаралық балаларды қорғау күніне арналған «Бала шақтан – болашаққа» атты шараға Шетпе селосының «Рахат» және «Ертөстік» балабақшалары ересектер тобының бүлдіршіндері қатысты.
Жәрияланған уақыты: 12:2021 мамыр 2016
«Өлке мақтаныштары»
«Өлке мақтаныштары» атты дәстүрлі шара қуыршақ театры әртістерімен (Ержан Бегашев, Бану Түстікбекова, Айгүл Айтыманова т.б.) кездесу.Мәдениет пен өнер қызметкерлері күніне орай дәстүрлі «Өлке мақтаныштары» шара өткізілді.
Жыңғылды селолық мәдениет үйінде өткен шараға Маңғыстау облыстық қуыршақ театрының актерлары Б. Түстікбекова, А. Айтеманова, Е. Бигашев, Т. Шайых пен Жыңғылды ауылы Е.Айшуақұлы атындағы орта мектеп пен С.Нұрниязұлы
Жәрияланған уақыты: 23:486 мамыр 2016
«Елім деп өткен есіл ер»
Совет Одағының батыры, жерлесіміз Мәди Бегеновтың 100 жылдығына
арналған «Елім деп өткен есіл ер»
атты мәдени-патриоттық шара өткізілді. Шараға батырдың туыстары мен Шетпе
селосы, Нұн Жұбаев атындағы орта мектеп мұғалімдері мен жоғары сынып оқушылары
қатысты, батырдың өмірі мен ерлігі туралы мұрағаттан алынған құжаттардың
көшірмелерінен 1 көрме көрсетілді.
17 сәуір 2016
"Қашаған Күржіманұлының 175 жылдығы"
Қашаған Күржіманұлының 175 жылдығына байланысты ақынның өмірі мен поэзиясына арналған Шетпе кенті мектептері оқушыларымен кездесу шара ұйымдастырып, лекция оқу Бұл кездесу шараға А.Меңдалиев, Б.Жұмалиев және Н.Жұбаев атындағы орта мектеп оқушылары қатысып, Қашаған, Мұрын жырау өмірінен слайдтар көрсетіліп, «Қашаған жүйрік–жырдың тілі» «Мұрын жырау және қырымның 40 батыры» атты лекциялар оқылды.
Жәрияланған уақыты: 23:3511 наурыз 2016
"Amal tolks" форумына қатысушылар - Отпанда
11.03. Жоспардан тыс Ақтау қаласында өткен «Amal tоlks» атты форумға қатысушы блогерлер мен БАҚ өкілдерімен кешенде өткен кездесуге Ақтау қаласының жастары келді.
Жәрияланған уақыты: 16:117 наурыз 2016
"Сайлау-2016" үгітпоезы Отпанға келді
7 наурыз күні «Сайлау-2016» науқанына байланысты облысқа келген үгіт поезының 40 мүшесі кешенге келіп, Адай ата кесенесіне зиярат жасап, Ақсарай мұражайын тамашалап, ризалық сезіммен рухтанып аттанды.
Жәрияланған уақыты: 16:385 наурыз 2016
"Аналар-ошақ бақыты"
5 наурыз күні кешенде халықаралық әйелдер күніне арналған «Аналар – ошақ бақыты» атты мәдени шара ұйымдастырылды. Шараға Шетпе селосының көп балалы, өнерлі аналары – Төлемісова Шархат, Сағындықова Атлас, Жұмабаева Нұрсұлу, Калымбетова Зияда шақырылып, Маңғыстау туризм колледжінің студенттері қатысты. Шараға қатысқан ардагер аналар өздерінің өмірінен, ауыл тарихынан қызғылықты, өнегелі әңгімелер айтып берді.
Жәрияланған уақыты: 17:5329 ақпан 2016
«Салбурын-2016»
Тұщыбек ауылында өткізілген бұл дәстүрлі «Салбурын» этношараға Е.Айшуақұлы атындағы мектеп пен Тұщыбек негізгі орта мектеп оқушылары және жергілікті құсбегілер М.Өтеғалиев, Ө.Советов, Е.Есжанов, Қ.Оразмұханбетов қатысты. Құсбегілер қыран құстар туралы қызықты әңгіме айтып, оларды қоянға, кептерге салып, шығырға түсіріп, оқушыларға мастер-класс көрсетті.
Жәрияланған уақыты: 10:4724 ақпан 2016
«Әр қазақ менің жалғызым»
«Әр қазақ менің жалғызым» атты «Ақжол» партиясы МОФ жастар қанатының 1 жылдығына байланысты жоспардан тыс патриоттық мәдени шара өткізілді.
Жәрияланған уақыты: 17:1024 желтоқсан 2015
"Қожахмет Демеубергенұлы мен суретші Бірғали Баекеевпен кездесу"
24 желтоқсанда «Адай ата – Отпан тау» кешенде Қазақстан Журналистер Одағының мүшелері, ақын Қожахмет Демеубергенұлы мен суретші Бірғали Баекеев және Шетпе кентінің Алшын Меңдалиев атындағы орта мектеп оқушыларымен кездесу өтті. Қ.Демеубергенұлы-ның түсірген фильмдерінен үзінділер, Б.Байекеевтің бұрынғы газет-журналдарға шыққан, соңғы кездерде салған суреттері көрсетілді.
Жәрияланған уақыты: 17:0715 желтоқсан 2015
«Тәуелсіздік – тұғырым»
15 желтоқсан күні Тәуелсіздік күніне орай Жыңғылды ауылының Е.Айшуақұлы атындағы орта мектебінің төменгі сынып оқушыларына «Тәуелсіздік – тұғырым» атты патриоттық - танымдық шара өткізілді. «Отпан тау – киелі тау» жылжымалы көрмесі көрсетілді.
Жәрияланған уақыты: 14:4418 қараша 2015
«Өмірі өнерімен өрнектелген»
18 қараша күні «Өмірі өнерімен өрнектелген» атты жергілікті қолөнер шеберлерімен кездесу өтті. Шараға өлкемізге белгілі қолөнер шеберлері – зергер Оразов Сағидулла, теріден бұйымдар жасау шебері Елбаев Нұрхат, тамшы, тас шебері Өтеғалиев Мереке және Қарақия ауданы Е.Айшуақұлы атындағы орта мектеп, Тұщыбек негізгі орта мектебінің оқушылары қатысты.
29 қазан 2015
"С.Шапағатовтың 75 жылдығы"
29 қазан – белгілі қоғам қайраткері С.Шапағатовтың 75 жылдығына арналған мәдени-патриоттық көпшілік шара өтті. Шара «Адай ата – Отпан тау» кешеніндегі «Қарашаңырақ» нысанында өткізілді. Шараға С.Н.Шапағатовтың әріптес-серіктері, «Парасат» қозғалысының ардагерлері, С.Шапағатов атындағы балабақша қызметкерлері, ақын-жазушылар, мектеп оқушылары, «Отпан» ауылдық округының әкімі Орақ Морханов қатынасты. Сайынның өлеңдері оқылып, оған шығарылған
Жәрияланған уақыты: 17:0721 қазан 2015
«Қойнауы тарих, шежірелі мекен – Маңғыстау»
21 қазан күні «Қойнауы тарих, шежірелі мекен – Маңғыстау» атты өлкетанушы, тарихшылармен кездесу өтті. Шара «Ақсарай» мұражайында өткізілді. Шараға өлкемізге белгілі өлкетанушылар Отыншы Көшбайұлы мен Нұрлан Құлбаев және Шетпе кентінің Б.Жұмалиев атындағы орта мектеп оқушылары.
Жәрияланған уақыты: 11:098 қазан 2015
Pеспубликалық жастар форумы
8 қазан күні облыс орталығы Ақтау қаласында өткен республикалық жастар форумына Қазақстанның түкпір-түкпірінен келген жастар «Адай ата – Отпан тау» кешеніне арнайы келіп, Адай ата кесенесіне зиярат етіп, «Қарашаңырақта» бас қосып, кешен туралы, жастар және форум туралы әсерлері мен пікірлерін ортаға салды.
Жәрияланған уақыты: 16:1019 қыркүйек 2015
«Қазақ хандығының құрылуы және ондағы Маңғыстаудың алатын орны»
Қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл толу мерейтойлық жылына байланысты «Қазақ хандығының құрылуы және ондағы Маңғыстаудың алатын орны» атты тарихи танымдық шара ұйымдастырылды. Бұл шара «Ақсарайда» жөндеу жұмыстары жүргізіліп жатқандықтан Жыңғылды ауылы Е.Айшуақұлы атындағы орта мектептің акт залында өткізілді.
Шараға мектептің жоғары сынып оқушылары мен мұғалімдері қатысып, қазақ хандығының
Жәрияланған уақыты: 16:541 маусым 2015
«Балалар – еліміздің ертеңі» атты дәстүрлі мерекесі
«Адай ата – Отпан тау» кешенінде 1 маусым – халықаралық балаларды қорғау күніне байланысты «Балалар – еліміздің ертеңі» атты дәстүрлі мерекелік шара болып өтті. Шараға Жыңғылды ауылы Есір Айшуақұлы атындағы орта мектептің 4-5 сынып оқушылары мен мұғалімдері қатысты.
Шараның басында оқушылар өздерін өсірген ата-аналарына, тәрбиелеп, білім нәрімен сусындатқан мұғалімдеріне алғыстарын айтып,
Жәрияланған уақыты: 15:56
Соңғы хабарлар
06 желтоқсан 2024
«САЛБУРЫН-2024»
08 қазан 2024
КЕШЕН ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІ ҰЛЫТАУҒА ІССАПАРҒА БАРЫП ҚАЙТТЫ.
20 қыркүйек 2024
Дәстүрлі шарада Жармыш ауылының өнерпаздары өнер көрсетті.
